Saha Betonu Nedir? Saha Betonu Nasıl Dökülür?

Saha Betonu Nedir? Saha Betonu Nasıl Dökülür?

Tasarım ve Hazırlık

Saha Betonu Nedir? Saha Betonu Nasıl Dökülür? Yüzey hazırlığı zemin betonunun cinsine göre değişmektedir. Endüstriyel tesisler, depolar, yollar, otoparklar ve diğer tesisler özelliklerine göre farklı kullanım amaçlarına sahiptirler. Beton kalınlığı, betonun cinsi, içerisindeki demir donatı miktarı ve eğimleri dikkate alınarak tasarımı yapılır. Uygulamaya geçmeden önce saha betonu alt dolgusu uygun dolgu malzemesi ile proje kotuna kadar kademeler halinde sıkıştırılarak getirilir. Toprak zemine oturan saha betonu beton içerisindeki suyun emilmesini önlemek amacıyla naylon branda uygulaması yapılır. Beton zemine oturan saha betonu ise mevcut beton yüzeyinde kir, toz, yağ vb. parçacıklarından temizlenerek imalatlara devam edilir.
Beton dökümüne başlamadan önce ano yerleri belirlenir. Ano vazifesi görecek çelik kalıplar ölçüm yapılarak proje kotuna göre konulur. Yapısal derzler ve demir donatı için gerekli düzenlemeler yapılır. Çelik hasır donatı proje ve bindirme payı dikkate alınarak yerleştirilir. Çift kat serilmesi halinde sehpa ile paspayı kontrol edilerek yerleştirilir.

Beton Dökümü

Hazırlık aşamasında yapılan uygulamaların son kontrolleri yapılır. Dış mekanda yapılacak bir uygulama ise hava şartları uygunluğu kontrol edilir. Beton mikserinin ve beton pompasının gireceği güzergah kontrol edilir. Beton işbaşına geldiğinde beton cinsi ve slamp kontrolleri yapılarak beton döküm işlemine geçilir. Beton planlanan bölgeden başlanmak suretiyle ano içlerine dökülür. Vibratör yardımıyla sıkıştırılır. Beton yüzeyleri vibratörlü mastar yardımıyla düzeltilir. Helikopter perdah makinası ve çelik mala ile perdah işlemine geçilir. Saha betonun tasarımında belirlenen yüzey cinsine göre düz veya fırçalı olarak beton uygulama işlemi sonlandırılır.

Yüzey Sertleştirici Uygulaması

Yüzey sertleştirici uygulanacak beton dizaynı, ortam yüklerine ve zemin şartlarına göre seçilmelidir. Yüzey sertleştirici uygulaması, seçilen betonun aşınma, tozuma, darbe dayanımlarını betonun üst kısmında artırmak amaçlıdır ve betonun basınç, çekme ve eğilme dayanımları üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Hatalı projelendirme ve uygulama ile servis yükleri altında, betonda oluşabilecek çatlaklar, yüzey sertleştirici üzerine olduğu gibi yansıyacaktır.

Uygulama yapılacak anoda kullanılacak miktarda yüzey sertleştirici kenara dizilmelidir. Serpme işlemine, ortam ve hava koşullarına göre, beton üzerine çıkıldığında, ayak izi kalacak kadar sertleştikten sonra geçilmelidir. Malzeme, ano üzerine dökülmemeli, mümkün olduğunca homojen olarak serpilmeli ve çek pas ile düzeltilmelidir. İlk aşamada, toplam sarfiyatın 2/3’lük kısmı beton yüzeyine serpilip, çek pas ile yayılmalı veya makine yardımıyla yayılmalıdır. Yayılan malzemenin betonun suyunu alarak nemlenmesi (renk değiştirmesi) beklenmeli ve yüzey sertleştiricinin, yeteri kadar disk perdahı (helikopter tepsi perdahı) yapılarak, betonla bütünleşmesi sağlanmalıdır. Daha sonra kalan malzeme birinci uygulamada olduğu gibi beton yüzeyine yayılmalı ve aynı işlemler tekrarlanmalıdır.

Helikopter (Disk) perdahı yapılırken daha önce dökülen anonun üzerine taşan yüzey malzemesi sürekli olarak bir ıspatula ile kazımalı. Aksi taktirde, iki ano arasında kot farkı ve kötü derz görüntüsü ortaya çıkartacaktır.

Kaba perdahtan sonra ince perdaha geçilmelidir. İnce perdah mala ile yapılan perdahtır. Mala perdahı istenilen parlaklık elde edilinceye kadar uygulanmalıdır.

Özellikleri:

Kür Uygulaması

Beton kür uygulaması betonun dayanıklılığı açısından son derece önemli bir konudur. Betonda oluşacak rötre çatlaklarına ve betonun tozumasına engel olur. Kimyasal kür malzemesi, yeni dökülmüş betonun üzerine homojen olacak şekilde püskürtülerek veya rulo ile saha, yol ve döşeme betonların mastarlanmış yüzeylerine uygulanır. Böylece priz esnasında su buharının yüzeyden kaçmasına engel olur. Ayrıca açık saha uygulamalarında minimum 3 gün süreyle ıslak örtülerle kür uygulaması da yapılmaktadır.

Derz kesimi ve Derz Dolgusu Uygulaması

Beton dökümünden 1-3 gün sonra derz kesim işlemine geçilir. Derzler projedeki belirtilen aralıklarda ve ölçülerde işaretlenir. Derz kesim makinası yardımıyla genel olarak beton kalınlığının 1/4 oranında kesilir. Derzlerin endüstriyel zemin betonlarında önemi büyüktür. Uzun süre yükler altında kalan betonun çatlak oluşumunu azaltmak amacıyla düzenlenir. Kolon, duvar, rögar ve şaft boşluklarının olduğu bölgelerde klimaflex izolasyon derz malzemeleri kullanılır. Sıcaklık değişimlerinde betonun genleşme ve büzülmesi durumunda çatlak oluşmaması için ayrıca soğuk derzler bırakılır.
Derz dolgu malzemesi yeterince esnek ve elastik olmalıdır. Isı değişimlerinden etkilenmemelidir. Betona aderans (yapışma) özelliğinin azami düzeyde olması, soğuk uygulamalı olması, su yalıtımı fonksiyonu da sağlamaları ve yüzeyde sürtünme, darbe, ağırlık v.b. fiziksel etkilere mukavim olmalıdır. Bu şekilde derz kenarlarındaki kırılmalar, derzlerden zemine su girmesi ve derz içinde toz birikmeleri ortada kalkmış olacaktır.